Jak zachować płodność w czasie leczenia onkologicznego?

9. Odcinek Webinaru PIĘKNE ŻYCIE MIMO RAKA.

Dziewiąty odcinek w ramach cyklu webinarów "Piękne Życie Mimo Raka". Fundacji Piękniejsze Życie. Gościem specjalnym jest dr Grzegorz Ziółkowski. Ginekolog – położnik, specjalista ginekologii onkologicznej w klinice InviMed Warszawa Praga oraz w Klinice Położnictwa, Perinatologii i Neonatologii w Szpitalu Bielańskim w Warszawie.

Jako drugi Polak w historii zdał europejski egzamin specjalizacyjny z położnictwa i ginekologii oraz otrzymał tytuł EFOG-EBCOG.
Zajmuje się leczeniem niepłodności z zastosowaniem technik wspomaganego rozrodu (inseminacje i IVF), a także prowadzi zabiegi endoskopowe (histeroskopie i laparoskopie).
W czasie webinaru poruszymy ważny dla pacjentek onkologicznych temat onkopłodności.
Spotkanie prowadzi Joanna Winiarska. Serdecznie zapraszamy do obejrzenia!

Jak zachować płodność w czasie leczenia onkologicznego?

Diagnoza nowotworu to ogromne wyzwanie. Chemioterapia, radioterapia oraz leczenie chirurgiczne mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie układu rozrodczego zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Na szczęście istnieją metody pozwalające zwiększyć szanse na ciążę po raku piersi, ciążę po chemioterapii czy inne formy rodzicielstwa po leczeniu onkologicznym. Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.

Jak leczenie onkologiczne wpływa na płodność?

Chemioterapia działa poprzez niszczenie szybko dzielących się komórek nowotworowych, ale niestety może uszkodzić również komórki jajowe u kobiet oraz plemniki u mężczyzn. i tu pojawia się pytanie: czy po chemioterapii można mieć dzieci? Tak, ale wiele zależy od rodzaju leków, wieku pacjenta i dawki. Niektóre leki stosowane w chemioterapii mogą prowadzić do przedwczesnej menopauzy lub zmniejszenia liczby plemników, dlatego ważne jest wcześniejsze podjęcie działań zabezpieczających płodność.

 Z kolei radioterapia stosowana w okolicach jamy brzusznej, miednicy czy mózgu może uszkodzić gonady (jajniki lub jądra), wpływając negatywnie na produkcję komórek rozrodczych i hormonów płciowych. Naturalnym zatem wydaje się pytanie, czy po radioterapii można mieć dzieci? Tak, ale szanse zależą od dawki promieniowania oraz lokalizacji napromieniania. W przypadku kobiet zachodzi ryzyko uszkodzenia macicy, co może utrudniać implantację zarodka i donoszenie ciąży.

  Metody zachowania płodności przed leczeniem onkologicznym

Przed rozpoczęciem terapii warto skonsultować się z onkologiem i specjalistą ds. płodności, aby ocenić możliwości zabezpieczenia płodności. Istnieje kilka metod:

• Zamrożenie komórek jajowych lub zarodków jest to najskuteczniejsza metoda dla kobiet, które chcą mieć szansę na ciążę po chemioterapii. Pobranie komórek jajowych odbywa się przed leczeniem, a następnie są one zamrażane. Jeśli kobieta ma partnera, istnieje możliwość zapłodnienia in vitro (IVF) i zamrożenia zarodków.

• Zamrożenie tkanki jajnika, które stosuje się u kobiet, które nie mogą czekać na stymulację hormonalną potrzebną do pobrania komórek jajowych. Po zakończeniu leczenia tkanka może zostać przeszczepiona, przywracając funkcje hormonalne i rozrodcze.

• Zamrożenie nasienia, to sposób dla mężczyzn planujących potomstwo po leczeniu onkologicznym. Pobrane próbki mogą być przechowywane przez wiele lat i użyte w procedurach wspomaganego rozrodu, np. in vitro.

 Leczenie onkologiczne a ciąża – czy można leczyć raka w ciąży?

Diagnoza raka w ciąży jest trudnym wyzwaniem, ale w wielu przypadkach możliwe jest bezpieczne leczenie. W zależności od rodzaju nowotworu i stadium zaawansowania lekarze dobierają odpowiednią strategię terapeutyczną, minimalizując ryzyko dla płodu.
Najtrudniejszym wyzwaniem jest nowotwór krwi. Białaczka w ciąży wymaga szczególnego podejścia, ponieważ standardowa chemioterapia może być toksyczna dla rozwijającego się dziecka. W niektórych przypadkach lekarze decydują się na opóźnienie leczenia do drugiego trymestru lub rozwiązanie ciąży, aby umożliwić intensywną terapię.
Zatem po jakim czasie od chemioterapii można starać się o dziecko? Czas oczekiwania na ciążę po leczeniu zależy od rodzaju terapii i stopnia uszkodzenia układu rozrodczego. Specjaliści zalecają odczekanie od 6 miesięcy do 2 lat, aby upewnić się, że organizm wrócił do równowagi, a ryzyko nawrotu choroby jest minimalne.

Czy in vitro zwiększa ryzyko nowotworu?

In vitro a nowotwory to temat budzący wiele obaw. Obecne badania nie wykazują jednoznacznego związku między procedurami wspomaganego rozrodu a zwiększonym ryzykiem nowotworów. Jednak u kobiet, które miały rak piersi, przed podjęciem decyzji o in vitro warto skonsultować się z onkologiem, aby ocenić potencjalne ryzyko hormonalnej stymulacji jajników.

Jak widzimy, zachowanie płodności w trakcie leczenia onkologicznego jest możliwe dzięki nowoczesnym metodom medycznym. Nowotwór i ciąża to trudny mariaż, ale dzięki interdyscyplinarnej współpracy lekarzy onkologów i specjalistów możliwe jest zachowanie szansy na macierzyństwo i ojcostwo nawet po zakończeniu terapii.  
Po więcej informacji zapraszamy do obejrzenia dziewiątego odcinka w ramach cyklu webinarów "Piękne Życie Mimo Raka" (film nad tekstem). Fundacji Piękniejsze Życie. Gościem specjalnym jest dr Grzegorz Ziółkowski. Ginekolog – położnik, specjalista ginekologii onkologicznej w klinice InviMed Warszawa Praga oraz w Klinice Położnictwa, Perinatologii i Neonatologii w Szpitalu Bielańskim w Warszawie. W czasie webinaru poruszamy ważny dla pacjentek onkologicznych temat onkopłodności. Spotkanie prowadzi Joanna Winiarska. Zapraszamy do obejrzenia!